Con bastante retrasu, sal nel BOPA de güei, día 31 de xunetu, la convocatoria de los premios lliterarios de la Conseyería de Cultura del principáu d'Asturies pal añu 2015. Estos premios son los siguientes:
- XXXVI Premiu "Xosefa Xovellanos" de novela.
- XXI Premiu "Xuan María Acebal" de poesía.
- XXI Premiu "Máxmo Fuertes Acevedo" de ensayu.
- VIII Premiu "María Xosefa Canellada" de lliteratura infantil y xuvenil.
- VII Premiu "Alfonso Iglesias" de cómic.
L'enfotu d'estos premios, sigún la Conseyería, ye
"qu'actuaciones d'esti calter contribuyen de manera eficaz a dinamizar l'actividá cultural de la Comunidá Autónoma, y n'especial un aspeutu bien importante de la mesma como ye'l de la creación lliteraria."
Pero falta'l teatru. El teatru n'asturianu, una de les espresiones más importantes de la cultura d'Asturies.
Primero, porque'l teatru n'asturianu vien definíu por una historia de caltenimientu de les tradiciones populares, como ye muestra'l bayurosu teatru costumista asturianu o el monologuismu asturianu, xéneros propios y privativos del país, qu'inda tienen puxu ente'l públicu.
Y segundo, porque'l teatru n'Asturies ye n'asturianu. Denguna otra disciplina lliteraria y artística usó, como la dramática, l'idioma llariegu como vehículu d'espresión, averándolu a la xente nunos momentos, los caberos sieglos, de retrocesu n'otros campos de la vida cotidiana y cultural. La verosimilitú, pola que nagua'l teatru pa ser almitíu pol públicu, yera tresmitía pol usu l'asturianu, que lu sintía como dalgo natural, escontra la idega espardida del "bable cultu y desaveráu" que fermentaba n'otros xéneros lliterarios.
Esta falta de consideración, escaez a milenta autores dramáticos qu'escoyíen el xéneru dramáticu pa escribir les sos lletres. Dende Antón González Reguera "Antón de Marirreguera" o José Napoleón Acebal y Morán, hasta los clásicos Alfredo García "Adeflor", Manuel Llaneza, José León Delestal, José Benigno García "Marcos del Torniello", Emilio Robles Muñiz "Pachín de Melás", José García Peláez "Pin de Pría", Manuel Antonio Arias "Antón de la Braña", Enriqueta G. Infanzón "Eugenia Asur", Ángel Menéndez Blanco "Anxelu", Manuel Galán García, Fabriciano González García, Eloy Fernández Caravera o Perfecto Fernández Usatorre "Nolón", ensin escaecer a los actuales Nel Amaro, Manuel Asur, Xuan Xosé Sánchez Vicente, Manuel García Sánchez "Galano", Arsenio González, Adolfo Camilo Díaz o José Ramón Oliva. Y, por supuesto, al más prolíficu de toos, Eladio Verde.
Y escaez tamién los ésitos editoriales de los testos dramáticos asturianos de los años 20 y 30, de les grandes figures de la interpretación asturiana (José Manuel Rodríguez, Aurora Sánchez, Rosario Trabanco, Donorino García, Clara Ferrer, Anxelu, Antonio Medio...) y d'actores actuales que caltienen l'interés pol caltenimientu del idioma (como Antón Caamaño, Alberto Rodríguez, Carlos Alba "Cellero"...) y del ésitu ente'l públicu, que s'allega a les representaciones pa ver cómo falen igual qu'ellos.
Por too esto, péqueme pruye que la Conseyería de Cultura del Principáu d'Asturies entame un Premiu de Creación Teatral, embaxo'l nome del más bayurosu de los autores teatrales asturianos, Eladio Verde, que contribuya a caltener l'aspeutu de dinamización cultural que conlleva'l teatru, y que permita a esparder el so aspeutu lliterariu.
