Internet ta enlleno de cites d'esti autor irlandés del sieglu XIX que, anque fueron escrites pola so mano, nun salieron de la so boca, sinón que se creyaron pa que fueren espuestes en boca d'una actriz o d'un actor que diere vida a ún de los sos múltiples personaxes enllenos de locuacidá, quiciabes forciada pal gustu d'anguaño, pero mui aplaudía pol públicu contemporaniu de so. D'esta miente, alcontramos frases delirantes misóxines siguíes de frases d'un feminismu total; dalgunes d'un radicalismu políticu que choquen al llau d'otres de marcáu calter conservador; d'un cinismu ablucante... bueno, quiciás esta seya la mayor característica del teatru de Wilde: el llogru de conxugar nuna mesma obra les estructures d'una sociedá qu'aborrez, cola sorna qu'esos mesmos formulismos-y provocaben.
Encareme estos díes con cuatro obres de so. La importancia de ser Severu, una torna de The importance of being Earnest al asturianu de Lluis Aique Iglesias editada por Trabe; y, nun volumen editáu por Biblioteca Nueva, imprimíu en Segovia nel añu 1945, cuatro tornes al casteyán (por otru llau, terribles tornes leístes y laístes al cargu de Cristóbal de Castro y Julio Gómez de la Serna): amás de La importancia de ser formal, enantes citada, El abanico de Lady Windermere (Lady Windermere's fan), Una mujer sin importancia (A woman of no importance) y Un marido ideal (An ideal husband).
Ye precisamente nesta última obra onde quiero deteneme. Fala Wilde de chantaxes a políticos que ganaren la so honorabilidá al traviés de la corrupción y de cómo la culpa por esta pue siguir a ún tola vida, siendo quien pa france-yla nel intre más insospecháu. Fala Wilde, tamién, calteniéndose dientro del costumismu que lu caracteriza, de los formulismos de la sociedá aristocrática londoniega de finales de la época Victoriana y cómo los siguíen toos pesie a tarrecelos abiertamente. Y fala Wilde del choque entre sexos que provoquen los prexuicios sociales espardíos ente eses castres, hasta'l puntu de convertir l'amor nuna cuestión pública.
Pero prestábame comentar la xenialidá del escritor británicu a la hora de creyar y definir a los sos personaxes. Más que los sos diálogos artificiosos y siempre ocurrentes, o la creativida de les sos trames enrevesaes, alcuentro'l gran valir del teatru wildianu equí. Esto ye braera Lliteraru en mayúscules. Güeyu a les siguientes acotaciones (solo voi trescribir lo referente a los personaxes):
"Mistress Marchmont y Lady Basildon, dos muyeres guapísimes, tán sentaes xuntes, nun canapé Luis XIV. Paecen dos esquisitos y fráxiles bibelots [Figurines pequeñes d'adornu]. L'afectación de les sos maneres tien un delicáu encantu. A Watteau tuviére-y prestao'l pintar los sos retratos.
 |
| Dibuxos de Watteau |
El vizconde de Najac, xoven agregáu d'Embaxada, a quien les sos corbates y la so anglomanía lu punxeron de moda, avérase, inclinándose ceremoniosamente y toma parte na so conversación.
"Entra lord Carvesham, un vieyu 'gentleman' de setenta años, qu'ostenta la cinta y la estrella de la Lliga [símbolos de The Most Noble Order of the Garter]. Tien un magníficu tipu lliberal, y recuerda esautamente a un retratu de Lawrence.
 |
| Retratu d'Alexander MacKenzie, por Lawrence |
"Mabel Chiltern ye'l tipu perfeutu de la belleza inglesa, el tipu de flor de pomar. Tien tol perfume y tola llibertá d'una flor. Les rabaseres de reflexos de sol asocédense sobre'l so pelo; y la so boquina, de llabios enteabiertos, tien espresión d'espera, como la d'un neñu. Poseye la tiranía estelante de la mocedá y l'aplomu ablucante de la inocencia. Na xente sano d'espíritu nun provoca lo más mínimo la idega de la obra d'arte; pero paezse en realidá a una figulina de Tanagra, y fadia-y abondo que-y lo digan.
"Lady Markby ye una muyer agradable a la vista, buena, cenciella, col pelo gris de marquesa, y guapos encaxes.
"Mistress Cheveley, [...], ye mui alta y daqué dalgada. Llabios finísimos y mui coloraos; una llinia escarlata nel so rostru pálidu. Cabellos d'un coloráu venecianu, nariz llarga y delgada y cuellu esbeltu. Lo colorao del so pelo acentúa la palidez natural del cutis. Güeyos d'un gris verde y mui inquietos. Lleva un vistíu color heliotropu y munchos brillantes. Tien dalgo del aspeutu d'una orquidia y escita vivamente la curiosidá. Ye d'una gracia infinita nos sos movimientos. En fin, paez una obra d'arte, onde se manifestase, por embargu, la influyencia d'un númberu demasiao grande de secueles.
"[...] Robert Chiltern. Ye un home de cuarenta años, pero que paez más mozu. Va completamente rasuráu, tien los rasgos agradables y el pelo y los güeyos negros. Ye una personalidá notable. Nada popular: los homes notables sónlo rara vez. Pero la mayoría de los escoyíos demuestra-y una almiración fervorosa y les mases sienten por él un respetu fonderu. La nota carauterística de les sos maneres ye una distinción suprema acompañada d'un llixeru visu d'arguyu. Nótase que tien conciencia de la posición que se creyase na via. Temperamentu nerviosu con aspeutu de dexadez. La boca y los papos, pola enerxía del so rostru, contrasten cola espresión romántica de los güeyos, mui metíos. El contraste fai pensar nuna dixebra absoluta ente la pasión y la intelixencia, como si'l pensamientu y la emoción caltuviérense caúna na so propia esfera gracies a una intervención bastante violenta de la voluntá. Les alates de la nariz, y les manos pálides, afilaes y pequeñes, delaten un gran nerviosismu. Sedría inesauto calificalu d'home pintorescu: l'aspeutu pintorescu nun diba poder resistir l'ambiente de la Cámara de los Comunes. Pero a Van Dyck tuviére-y complacíolu'l copiar la so tiesta.
 |
| Auto-retratu d'Anton Van Dyck |
"[...] lord Goring. Tien unos trenta y cuatro años, pero presume de ser más mozu. Cara distinguía, pero ensin espresión. Intelixente, tamién cuando nun-y agrada que lu tomen por ello. 'Dandy' irreprochable. Cafiaríalu enforma que lu consideraren como una ser novelescu. Xuega cola vida y ta nes meyores relaiciones de la sociedá. Présta-y ser mal entendíu: la ventaya de la posición apurri-y esto.
"Phipps, el mayordomo, ordena unos periódicos na mesa. La nota carauterística de Phipps ye la so impasibilidá. Dalgunos entusiastes proclamáronlu como'l mayordomu ideal. La Esfinxe nun ye tan misteriosa. El so porte créa-y una mazcara impenetrable. La Hestoria nun sabe nada de la so vida inteleutual o emotiva. Representa'l triunfu de la forma.
"[...] Enra lord Goring vestíu d'etiqueta, con una flor nel oxal. Lleva sombreru de seda, gabán d'Inverness, guantes blancos y bastón Luis XVI. Nun-y falta nin ún de los adornos de poca importancia que tán de moda. Vése que ye siempres l'home de vida moderno, y que créalo y gobiérnalo. Ye'l primer filósofu bien vestíu na Hestoria'l Pensamientu."
.jpg)
